- 9821-88942549+
- info@mavicarno.com
- Sat - wed: 09:00 - 17:00
مروری جامع بر کاربردها و دورنمای آنزیم فیتاز در صنعت خوراک طیور
خوراک حیوانات همانند انسانها از انواع پروتئینها، کربوهیدراتها و چربیها تشکیل شده است. به طور معمول، پروتئین از منابعی مانند سویا، کربوهیدراتها از ذرت و چربیها از روغنهای گیاهی یا حیوانی تامین میشوند. علاوه بر این، خوراک مصرفی حیوانات حاوی اقلام متعددی مانند فسفر فیتات و پلیساکاریدهای غیر نشاستهای است که به سختی توسط بدن هضم میشوند.
بنابراین، آنزیمها به منظور افزایش دسترسی زیستی مواد مغذی به خوراک حیوانات اضافه میشوند. این آنزیمها قبل یا بعد از مصرف خوراک به آن اضافه میشوند و با تاثیر بر اجزای خوراک موجب بهبود عملکرد مواد مغذی میشوند. همچنین، این آنزیمها به از بین بردن مواد ضد تغذیهای کمک میکنند، قابلیت هضم مواد مغذی و فیبرها را افزایش میدهند و نقش مکمل آنزیمهای تولید شده در بدن را ایفاء میکنند. بنابراین، امروزه آنزیمهای مختلفی با منشاء میکروبی مانند آمیلاز، زایلاناز، بتا-گلوکوناز، پروتئاز و فیتاز به خوراک اضافه میشوند. یکی از نکات مهم هنگام استفاده از این آنزیمها حفظ فعالیت آنزیمی پیش از هضم و حفظ عملکرد آنها تحت شرایط موجود دستگاه گوارش است.
در حال حاضر جیرهها با استفاده از آنزیمها شبیه به نیازهای تغذیهای حیوان هدف تنظیم میشوند تا از صرف هزینههای اضافی تا حد امکان جلوگیری شود. هرچند، گاهی پیشهضم آنزیمی سوبسترای خوراک نیز حین ذخیره آن و بسته به زمان اثرگذاری پیش از هضم توسط حیوان انجام میگیرد.
علاوه بر این، بیشترین قسمت هزینه (حدود 60 تا 70 درصد) در صنعت طیور و دام مربوط به بخش خوراک است. میزان مصرف خوراک و مواد مغذی تحت تاثیر عوامل متعددی است که وجود محدوده وسیعی از ترکیبات موجود در اقلام خوراکی یکی از مهمترین این عوامل محسوب میشود (شکل 1). برخی از این ترکیبات موجب کاهش کیفیت جیره، بازده و راندمان رشد حیوانات میشوند. عوامل موثر روی ترکیب و بهرهوری جیره تاثیر قابل توجهی روی هزینههای مربوط به تولید دارند.
آنزیمهای خوراک
نقش آنزیمها در موجودات زنده کاتالیز فرآیندهای شیمیایی است. طی این فرآیندها مواد مغذی به انرژی و بافتهای جدید تبدیل میشوند. آنزیمها این کار را از طریق اتصال به سوبستراها در خوراک و تجزیه آنها به اجزای کوچکتر انجام میدهند. نحوه عملکرد آنزیمها نسبت به سوبستراهای ترجیحی و تبدیل آنها به محصولات خاص بسیار اختصاصی است. هر آنزیم ویژگی متفاوتی دارد که بر میزان فعالیت و اثربخشی آن در دستگاه گوارش حیوان تاثیر میگذارد مکملهای آنزیمی به منظور بهبود استفاده از مواد مغذی موجود در خوراک، ارتقاء سلامت و رفاه، افزایش کیفیت خوراک، کاهش آلودگی و افزایش امکان انتخاب و اقلام تشکیلدهنده خوراک به صورت گستردهای استفاده میشوند.آنزیمهای تجاری موجود از منابع گیاهی، حیوانی و میکروارگانیسمها به دست میآیند. پیشرفتهای قابل توجهی در دهه اخیر در زمینههای تولید، میزان فعالیت، کیفیت، پایداری دمایی و ویژهمندی آنزیمهای مکمل برای استفاده در جیره حیوانات مشاهده میشوند.در حال حاضر از آنزیمهای متفاوتی مانند پروتئاز (آنزیم تجزیهکننده پروتئینها به اسیدهای آمینه)، آنزیمهای تجزیهکننده کربوهیدراتها به قندهای ساده تر و لیپازها که چربیها را به اسیدهای چرب و گلیسرول تجزیه میکنند در جیره استفاده میشود. یکی از جالبترین و مهمترین فاکتورهای مرتبط با عملکرد آنزیمها نقش بسیار اختصاصی است که هر یک در حیوانات ایفاء میکنند.
هدف از استفاده از آنزیمها در خوراک حیوانات بهبود بهرهوری تولید و افزایش تاثیر مصرف مواد مغذی است. نتایج حاصل از تحقیقات نشان میدهند که افزودن آنزیمها به خوراک اثرهای زیانبار برخی ترکیبات به خصوص کربوهیدراتها و پروتئینها را کاهش میدهند.همچنین آنزیمها بر جذب چربیها، اسیدهای چرب و اجزای بسیار کوچک قابل حل در چربیِ خوراک حیوانات موثر هستند. میزان تاثیر آنزیمها نیز به برخی عوامل از جمله ماهیت مواد تشکیل دهنده خوراک، نوع خوراک (فرآوری شده) و اینکه آنزیم مصرفی مناسب سوبستراهای موجود در خوراک هست یا خیر بستگی دارد.آنزیمهای مورد استفاده در جیره حیوانات در شکلهای متفاوتی ارائه میشوند. آنزیمهای پودری یا گرانوله پیش از مخلوط یا پلت کردن به خوراک اضافه میشوند. این روش استفاده موجب میشود تا آنزیم به طور یکنواخت با خوراک مخلوط شود و در عین حال به طور موثری با سوبستراهای مربوطه واکنش دهد. همچنین، بسیاری از آنزیمها پایداری کمی در برابر حرارت دارند و قرار گرفتن در معرض حرارت موجب کاهش فعالیت آنها میشود.
نقش آنزیمها در خوراک حیوانات
در تمام سلولهای زنده نقش آنزیمها کاتالیز فرآیندهای شیمیایی است که مواد مغذی را به انرژی و بافت جدید تبدیل میکنند. آنزیمها این کار را از طریق اتصال به سوبستراهای خوراک و تجزیه آنها به ترکیبات کوچکتر انجام میدهند. طریقه عملکرد آنزیمها نسبت به سوبستراهای انتخابی بسیار اختصاصی است و در نهایت طی چنین فرآیندی محصولات اختصاصی نیز تولید میشوند. هر آنزیم ویژگیهای خاصی دارد که بر میزان اثربخشی و مشارکت آن در دستگاه گوارش تاثیر میگذارد. از مکملهای آنزیمی در جیره جهت بهبود مصرف مواد مغذی، سلامت و رفاه، افزایش کیفیت تولید، کاهش آلودگیهای زیستی و افزایش گزینههای قابل انتخاب در جیرهنویسی استفاده گستردهای میشود. آنزیمهای تجاری موجود در بازار از منابع مختلف گیاهی و حیوانی و همچنین میکروارگانیسمها تولید میشوند. این آنزیمها تنوع زیادی دارند؛ پروتئاز که موجب تجزیه پروتئینها به اجزای تشکیل دهنده یعنی اسیدهای آمینه میشود، آنزیمهای تجزیهکننده کربوهیدراتها به قندهای سادهتر و لیپازها که لیپیدها را به اسیدهای چرب و گلیسرول تجزیه میکنند مثالهایی از این موارد هستند. هر یک از این آنزیمها نقشی بسیار اختصاصی را در بدن حیوان ایفاء میکنند.
برای خواندن ادامه مقاله کلیک کنید